หากใครที่ติดตาม #PrayForAmazon คงเห็นเรื่องราวที่ใหญ่ที่สุดของโลก เนื่องจากป่าขนาดใหญ่ของโลกอย่างป่าดิบชื้นอเมซอล ที่มีพืชและสิ่งมีชีวิตมากมายในประเทศบราซิล ซึ่งเปรียบเสมือนปอดขนาดใหญ่ของโลกแห่งนี้กำลังถูกไฟป่าเผาไหม้อย่างรุนแรงที่สุดในประวัติการณ์ โดยสาเหตุหลักเกิดจากคนในท้องถิ่นต้องการพื้นที่ทางการเกษตรกรรมขนาดใหญ่และผสมโรงกับคนตัดไม้ทำลายป่า

จากข้อมูลที่ผ่านมาการต่อสู้กับไฟป่า ถือเป็นอีก 1 เหตุการณ์ที่อันตรายมากที่สุดในโลก จากข้อมูลของ US Fire Administration พบว่าในระหว่างปี 2533-2560 มีนักดับเพลิง 485 คนที่เสียชีวิตระหว่างเดินทางเข้าไปดับไฟป่า แต่ในปี 2562 นี้ เทคโนโลยีเริ่มเข้ามามีบทบาทในการช่วยดับไฟป่ามากยิ่งขึ้น ด้วยการนำเทคโนโลยี AI, ดาวเทียม, และระบบประมวลผลผ่าน Cloud เพื่อส่งข้อมูลไปยังเจ้าหน้าที่หลายๆ หน่วยงาน ทั้งผู้กำหนดนโยบาย และผู้ปฏิบัติงานท้องถิ่น ซึ่งทางเราได้รวบรวมรายละเอียดดังต่อไปนี้

- ระบบ AI กับการกำหนดทิศทางไฟป่าผ่านแผนที่

สำหรับการดับไฟป่าในครั้งนี้ Amazon Web Services, Microsoft และ Google ได้ประยุกต์ระบบ AI เพื่อจัดทำแผนที่ป่าไม้อย่างจริงจังและไม่เคยมีมาก่อน ผ่านวิธีการรวบรวมข้อมูลเชิงเศรษฐกิจ ซึ่งรวมกับภาพถ่ายดาวเทียมอย่าง SilviaTerra ที่สามารถใช้งานได้ดีในอุตสาหกรรมป่าไม้เป็นการเฉพาะ โดยปกติดาวเทียมดังกล่าวจะถูกนำมาใช้เพื่อทำนายผลผลิตภายในประเทศสหรัฐอเมริกาว่าเกษตรกรควรจะเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ในช่วงไหน และสามารถตรวจสอบสภาพอากาศในอนาคต ข้อมูลเหล่านี้จะถูกนำไปสู่ระบบ AI

เจ้าหน้าที่ Microsoft AI เปิดเผยว่าการดึงข้อมูลขนาดใหญ่นี้ ต้องอาศัยการพัฒนาโดยประยุกต์ใช้กับระบบ AI เพื่อให้สามารถทำนายการดับไฟป่าได้ โดยข้อมูลเหล่านี้จะถูกส่งไปยังผู้กำหนดนโยบาย เพื่อทำการระบุพื้นที่ที่ต้องให้ความสำคัญ ซึ่งที่ผ่านมานั้น ยังไม่มีระบบการแสดงข้อมูลในลักษณะนี้ที่สามารถใช้งานในรูปแบบอัลกอริทึมได้ โดยเฉพาะการนำเอาข้อมูลจากหลายแหล่งมารวมกันแล้วทำการวิเคราะห์ แต่ปัจจุบันสามารถใช้งานได้แล้ว

- ระบบ AI กับการเชื่อมต่อระบบดาวเทียมและโดรน

สิ่งสำคัญที่ทำให้ระบบ AI สามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพคือ ระบบ Cloud Computing เพื่อทำการดึงข้อมูลจากเซ็นเซอร์ของดาวเทียมและโดรนได้อย่างรวดเร็วมากยิ่งขึ้น และสามารถตอบสนองได้อย่างทันเวลา

ตัวอย่างเช่น Amazon Forest Fire จะทำการส่งข้อมูลไปยังศูนย์ซูเปอร์คอมพิวเตอร์ขนาดใหญ่ (The San Diego Supercomputer Center) ที่ The University of California ซึ่งมีระบบคาดการณ์ไฟไหม้ที่ชื่อว่า WIFIRE เป็นข้อมูลแบบเรียลไทม์ แล้วส่งต่อข้อมูลไปยังหน่วยงานที่มีหน้าที่ดับไฟอย่าง The Los Angeles Fire Department ในลอสแอนเจลิส หรือองค์กรอื่นๆ อีกกว่าร้อยแห่ง โดยซอฟต์แวร์ AI ของ WIFIRE นี้ เป็นระบบการตรวจสอบภาพถ่ายดาวเทียมความละเอียดสูง เพื่อคาดการณ์ความเร็วและรูปแบบของไฟไหม้, สภาพอากาศตามเวลาจริงจากแหล่งต่างๆ โดยเชื่อมต่อฐานข้อมูลพยากรณ์อากาศแห่งชาติของ NWS นอกจากนี้ยังสามารถตรวจสอบทิศทางของลมและปริมาณน้ำฝน และยังเชื่อมต่อระบบกล้องภาคพื้นดินจากจุดต่างๆ ได้อีกด้วย

หรือ Planet Silicon Company Planet หนึ่งในบริษัทในเครือ Amazon สามารถช่วยการประเมินการอพยพและความเสียหาย โดยทาง A Planet จะทำการรวบรวมข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมขนาดกลางและให้ความละเอียดสูงในการรับรู้สถานการณ์มากยิ่งขึ้น เพื่อทำให้เจ้าหน้าที่สามารถเดินทางไปดับไฟป่าได้อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะจุดที่มีไฟป่าที่รุนแรง นอกจากนี้ยังช่วยส่งสัญญาณกลับไปให้แก่ผู้ปฏิบัติหน้าที่ เช่น นักผจญเพลิงและบริการฉุกเฉินอื่นๆ ในท้องถิ่นที่มีความกันดาร เพื่อช่วยในเรื่องการตัดสินใจและให้ความปลอดภัยแก่เจ้าหน้าที่

อีกระบบที่เข้าไปช่วยเหลือการดับไฟป่าในครั้งนี้คือ SilviaTerra  เป็นระบบ AI ที่มีความสามารถพิเศษในการย่อขนาดพื้นที่ของป่าไม้ที่มีความละเอียดสูงให้มีขนาดเล็กลง เพื่อใช้ในการวางแผนการดับไฟป่า เช่น ไฟไหม้ป่าในประเทศสหรัฐอเมริกา ตัวระบบ AI สามารถจัดทำแผนที่ขนาดป่าไม้ที่มีพื้นที่ประมาณ 305.5 ล้านเฮกตาร์ ให้ลดขนาดเหลือเพียง 15 ตารางเมตร และยังทำให้สามารถใช้อัลกอริทึมข้อมูลของการย่อขนาดและการเรียนรู้จากการวิเคราะห์ไฟป่าได้อีกด้วย

นอกจากนี้ The University of Nebraska ใน Pittsburgh ได้ใช้ระบบ AI ฝูงบินโดรนเพื่อติดตามและช่วยเหลือผู้คนและบางส่วนก็ช่วยเรื่องป่าไหม้

อีกทั้งหลายหน่วยงานยังเร่งเข้าให้การช่วยเหลือ โดยส่งระบบดาวเทียมขนาดเล็ก เพื่อส่งสัญญาณระบบ AI เพื่อช่วยดับไฟป่า เช่นหน่วยงานการศึกษาอย่าง University of California ได้ร่วมกับ Fuego ได้ทำการส่ง Geosynchronous Satellites, Aerial drones, Piloted Aircraft, และ Fire Towers ช่วยดับไฟป่า โดยใช้ดาวเทียม 2 ดวงของ NASA สแกนหาคลื่นความร้อน

- AIDR วิเคราะห์ระบบข้อมูลจากโซเชียลมีเดีย

ระบบโซเชียลมีเดียได้เข้ามามีบทบาทที่สำคัญอย่างยิ่งในการดับไฟครั้งนี้ โดยถูกนำมาเชื่อมต่อกับระบบ AI ให้เป็นแพลตฟอร์มเพื่อการตอบสนองภัยพิบัติ (AIDR) โดยการรวบรวมการเขียนข้อความบนโซเชียลมีเดียที่กล่าวถึงเหตุฉุกเฉิน ภัยพิบัติหรือวิกฤตด้านสังคม หลังจากนั้นทางระบบจะทำการวิเคราะห์ข้อมูลทั้งหมด ซึ่งระบบนี้สามารถตรวจสอบความถูกต้องโดยใช้เวลาเพียง 30 นาที หลังจากที่เริ่มมีการสนทนา

การดับไฟป่าครั้งนี้ถือเป็นการรวมพลังด้านไอทีของหลายๆ ประเทศและหลายๆ บริษัท ที่พร้อมใจส่งเทคโนโลยีต่างๆ เข้าไปช่วยเหลือดับไฟจนเป็นผลสำเร็จ และหลังจากนี้ เราคงต้องจับตาดูกันว่า จะมีเทคโนโลยีอื่นๆ มาช่วยให้ป่าดิบชื้นแห่งนี้กลับฟื้นคืนมาอีกครั้งได้อย่างไร? เพื่อให้ผืนป่าอเมซอลกลับสู่ปอดขนาดใหญ่ของโลกให้เหมือนเดิม

  โดยมกรณ์ บาลทิพย์ นักเขียนและนักแปลข่าวไอทีแห่ง ADSLThailand